2025 оны 6-р сарын 4-ний өдөр АНУ-ын Ерөнхийлөгч Дональд Трамп дахин албан тушаалд томилогдсоноос хойших хамгийн маргаантай шийдвэрүүдийн нэгийг гаргаж, тодорхой 12 орны иргэдийг АНУ-д зорчихыг хориглосон зарлигт гарын үсэг зурлаа. Энэхүү шийдвэр нь 6-р сарын 9-нөөс хэрэгжиж эхлэх бөгөөд олон улсын хамтын нийгэмлэг, хүний эрхийн байгууллагууд, АНУ-ын дотоодын хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүдийн анхаарлын төвд ороод байна.

Ямар орнууд хамрагдав?

Шинэ журмаар дараах улсуудын иргэдэд АНУ-д зорчих зөвшөөрөл хязгаарлагдана. Үүнд:

• Афганистан

• Иран

• Ирак

• Ливи

• Нигер

• Пакистан

• Сомали

• Судан

• Сири

• Мьянмар

• Йемен

• Палестины нутаг дэвсгэр

Эдгээр орнуудыг “террорист бүлэглэлүүдийн үйл ажиллагаа идэвхтэй явагддаг, мөн АНУ-ын үндэсний аюулгүй байдалд заналхийлэх эрсдэлтэй” хэмээн тодорхойлжээ.

Ерөнхийлөгч Трамп мэдэгдэлдээ:

“АНУ өөрийн хил хязгаарыг хамгаалах бүрэн эрхтэй. Бид аюулгүй байдалд ноцтой хохирол учруулж болзошгүй иргэдийг аль болох эрт илрүүлж, нэвтрэхийг хориглох нь зүй ёсны асуудал юм,” хэмээн онцолсон байна.

Түүнчлэн, АНУ руу хууль бусаар орж ирж болзошгүй иргэд, тэдгээрийн орогнол хүсэх явцыг хязгаарлах, улс доторх “хэт хурдан өсч буй цагаачлалын ачааллыг” бууруулах зорилготой гэдгээ илэрхийлжээ.

Шүүмжлэл ба дэмжлэг

Шинэ зарлигийг ардчилсан үзэлтнүүд, хүний эрхийн байгууллагууд “ялгаварлан гадуурхалт”, “сүм, шашны эрх чөлөөнд халдсан шийдвэр” хэмээн үзэж шүүмжилж байна. Харин Трампын дэмжигчид “улс орныг хамгаалсан ухаалаг алхам” хэмээн үнэлж буй. Зарим муж улсын захирагч нар уг хоригийг мужийнхаа нутаг дэвсгэр дээр бүрэн дэмжиж ажиллана гэдгээ ч мэдэгдээд амжсан.

2017 онд Трамп анх Ерөнхийлөгч болсныхоо дараа мөн ижил төстэй аяллын хориг зарлаж байсан ч тухайн үед АНУ-ын Дээд шүүх зарим хэсгийг хүчингүй болгож байв. Харин энэ удаагийн хориг нь илүү өргөн цар хүрээтэй бөгөөд тагнуулын байгууллагын шинэчилсэн дүгнэлт, цагаачлалын ерөнхий газрын (USCIS) дэмжлэгтэйгээр боловсруулсан гэдгийг Цагаан ордон онцолж байна.

Дэлхий дахинд үзүүлж буй нөлөө

Хоригт нэр дурдагдсан орнуудын гадаад хэргийн яамд Америкийн талд нот бичиг илгээж, зарим нь дипломат шугамаар эсэргүүцэл илэрхийлээд байна. НҮБ, Европын Холбоо уг шийдвэрийг хүний эрхийн олон улсын конвенцод харшлах боломжтой гэж анхааруулжээ.

Трампын шинэ аяллын хориг нь үндэсний аюулгүй байдлыг хангах нэрийн дор олон улсын цагаачлалын тогтолцоонд хүчтэй цохилт өгч, АНУ-ын гадаад харилцааны чиг хандлагыг дахин тодорхойлох алхам болох бололтой. Энэ хориг бодлогын хувьд “аюулгүй орон” гэдэг ойлголтыг хэрхэн тодорхойлох вэ гэдэг дэлхий нийтийн маргаантай сэдэв рүү хөтөлж байна.