Майкрософт компанийг үүсгэн байгуулагч, дэлхийн хамгийн нөлөө бүхий технологийн удирдагчдын нэг Билл Гейтс хиймэл оюун ухаан, автоматжуулалтын хурдацтай хөгжлийг харгалзан үзээд “ирээдүйд хүмүүс ердөө 2 өдөр л ажилладаг болох боломжтой” хэмээн мэдэгдсэн нь олон нийтийн анхаарлыг татаж байна.

Технологийн дэвшил — хөдөлмөрийн бүтээмжийг өөрчилнө

Гейтсийн үзэж байгаагаар, хиймэл оюун ухаан (AI), автомат системүүд нь хүний оролцоогүйгээр олон төрлийн ажлыг гүйцэтгэх чадвартай болж байгаа нь ажлын бүтээмжийг эрс нэмэгдүүлж, ажлын цагийг багасгах нөхцөлийг бүрдүүлж байна. Өөрөөр хэлбэл, нэг хүнд ногдох ажлын хэмжээ буурахын хэрээр тухайн хүний ажиллах шаардлагатай хугацаа буурах боломжтой.

“Орлого бүрдүүлэх үндэс нь ажил биш, бүтээмж болно”

Гейтс онцолж буй гол санаануудын нэг нь — ажиллах хоног биш, харин бүтээж буй үнэ цэнэ, үр ашиг дээр суурилсан нийгэмд шилжих тухай юм. Ингэснээр орлогыг хөдөлмөрийн цагтай биш, бүтээмжтэй уялдуулан хуваарилж болно гэж тэр үзэж байна. Энэ нь "үндсэн орлого" (universal basic income) гэх ойлголттой ч холбоотой байж болно.

Хүмүүсийн амьдралын чанар дээшилнэ

Ажлын хоног багасах нь хүмүүст илүү их чөлөөт цаг гаргаж, гэр бүл, эрүүл мэнд, боловсрол, хувийн хөгжлийн төлөө зарцуулах боломжийг олгоно. Гэвч үүний тулд улс орнууд эдийн засгийн бүтцээ дахин зохион байгуулах, хөдөлмөрийн зах зээлд зохицуулалт хийх шаардлагатай.

Монгол Улсад энэ боломж бий юу?

Монголд ч хиймэл оюун ухаан, автоматжуулалт аажмаар нэвтэрч байгаа ч Билл Гейтсийн зөгнөсөн түвшинд хүрэх хүртэл цаг хугацаа шаардлагатай. Гэсэн хэдий ч энэ нь холын мөрөөдөл биш — харин зорилгоо зөв тодорхойлж, технологийн хөгжлийг дэмжвэл бодит боломж болж болох юм.

Билл Гейтсийн үзэж байгаагаар, бид ажиллах хоног багасч, бүтээмжид суурилсан нийгэм рүү шилжих замд оржээ. Ажлын 2 өдөртэй болох санаа өнөөдөртөө хийсвэр санагдаж болох ч технологийн хөгжлийн хурдаар бол ирээдүйд бидний амьдрал, ажлын хэв маяг эрс өөрчлөгдөх нь гарцаагүй.